Հոգևոր կայքէջՀոգևոր կայքէջ
  • Լուրեր
    • Նորություններ
    • Հարցազրույցներ
    • Սոցկայքեր
  • Հոգևոր
    • Գրադարան
    • Կայքեր և էջեր
    • Ձայնադարան
    • Երգեր
    • Տեսանյութեր
    • Եկեղեցական տոներ
    • Աղոթքներ
    • Տոնացույց 2023 թ.
  • Կրթական
    • Քարոզներ
    • Պահք
    • Ս. Պատարագ
    • Վանքեր և եկեղեցիներ
    • Վարք սրբոց
    • Քրիստոնեական
    • Առակներ
    • Աղանդներ
    • Եկեղեցական պատմություն
  • Աստվածաշունչ
    • Սուրբգրային ընթերցվածքներ
    • Աստվածաշունչ (Առցանց)
Պահպանված նյութեր Ավելին
Վերջին հրապարակումները
Astvacashunch1
Մարտի 28 Գշ. ԳՁ. ԼԷ օր Մեծի Պահոց
Ընթերցումներ Սբ. Գրքից
Astvacashunch1
Մարտի 27 Բշ. ԲԿ. ԼԶ օր Մեծի Պահոց
Ընթերցումներ Սբ. Գրքից
Astvacashunch1
Մարտի 26 † Կիր. ԲՁ. Զ կիր. Քառասնորդական Պահոց (Գալստեան)
Ընթերցումներ Սբ. Գրքից
Astvacashunch1
Մարտի 25 Շբ. ԱԿ. ԼԴ օր Մեծի Պահոց։ Տօն է Սրբոյն Գրիգորի Լուսաւորչին մերոյ սոսկալի չարչարանացն եւ մտին ի Վիրապն
Ընթերցումներ Սբ. Գրքից
Astvacashunch1
Մարտի 24 Ուր. ԱՁ. ԼԳ օր Մեծի Պահոց
Ընթերցումներ Սբ. Գրքից
Aa
Հոգևոր կայքէջՀոգևոր կայքէջ
Aa
  • Լուրեր
    • Նորություններ
    • Հարցազրույցներ
    • Սոցկայքեր
  • Հոգևոր
    • Գրադարան
    • Կայքեր և էջեր
    • Ձայնադարան
    • Երգեր
    • Տեսանյութեր
    • Եկեղեցական տոներ
    • Աղոթքներ
    • Տոնացույց 2023 թ.
  • Կրթական
    • Քարոզներ
    • Պահք
    • Ս. Պատարագ
    • Վանքեր և եկեղեցիներ
    • Վարք սրբոց
    • Քրիստոնեական
    • Առակներ
    • Աղանդներ
    • Եկեղեցական պատմություն
  • Աստվածաշունչ
    • Սուրբգրային ընթերցվածքներ
    • Աստվածաշունչ (Առցանց)
Հետևեք մեզ:
  • Պահպանված նյութեր
© 2010 - 2022թթ․ Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են:
toneri kargvel@
Հոգևոր կայքէջ > Լրահոս > Եկեղեցական տոներ > Հայ Առաքելական Ս. Եկեղեցու Տոների կարգվելը
Եկեղեցական տոներ

Հայ Առաքելական Ս. Եկեղեցու Տոների կարգվելը

Published 2 Հուլիսի, 2013
Կարդալու տևողություն՝ 4 րոպե:
ԿԻՍՎԵԼ

 Տոները և պահոց օրերը սահմանել են առաքյալները, իսկ հետագայում Եկեղեցու սուրբ հայրապետները նոր տոներ ու պահքեր են ավելացրել: Մեր Տիրոջ համբարձումից հետո առաքյալները, Սուրբ Հոգու հրամանով և Պետրոս առաքյալի ձեռքով, Հակոբոս Տյառնեղբորը կարգեցին Երուսաղեմի առաջին եպիսկոպոս ու քահանայապետ: Նա Հովսեփ Աստվածահոր հետ մասնակցել էր աշխարհագրին (տե՜ս Ղուկ. Բ 1-5), որի համար էլ գիտեր Տիրոջ ծննդյան օրն ու ամիսը: Վերջինս իր սքանչելի վարքի համար հրեաների կողմից Արդար անունն էր ստացել:

 Առաջին անգամ Հակոբոս Տյառնեղբայրն է կարգել Եկեղեցու տաճարը օրհնելու, սուրբ Սեղան կանգնեցնելու կարգերը և Տիրոջից հետո Վերնատանը առաջինն ինքն է պատարագ մատուցել: Դա եղել է Հոգեգալուստից հիսուն օր անց՝ Վարդավառի տոնին:

 Նա է օրինադրել խաչ, աղ և ժամհար օրհնելը: Նա է տոների սկիզբը Աստվածհայտնությունը դրել և տերունական տոների և Քառասնորդաց պահքի համար ընթերցվածներ կարգել. սկսելով Հայտնության ճրագալույցից՝ կարգել է մինչև Հարության ճրագալույցը: Աստվածպաշտության ընթացքում Սուրբ Գրքից հատվածներ ընթերցելու ավանդույթը գալիս է Հին Ուխտից (տե՜ս Հեսու Ը 34, Եզր. Թ 40, 49), և քրիստոնեական առաջին համայնքները դրան հետևելով (տե՜ս Ղուկ. Դ 16-17, Գործք ԺԵ 21), ընդհանրական աղոթքների ժամին կարդում էին Հին Ուխտի գրքերը (տե՜ս Գործք ԺԳ 14-15, 27): Հետագայում դրան ավելացան սուրբ Պողոս առաքյալի թղթերը (տե՜ս Կող. Դ 16, Ա Թես. Ե 27) և ավետարանները, ինչով Հին ու Նոր Կտակարանների ընթերցումները աստվածպաշտության անբաժանելի մասը դարձան: Սա հաստատված է Առաքելական կանոնով:
Երբ Երուսաղեմը ավերվեց (70թ.), քրիստոնյա հավատացյալները գնացին Եգիպտոս՝ իրենց հետ տանելով Հակոբոս Տյառնեղբոր կազմած ընթերցվածների մատյանը, որն այնտեղ անցավ Պետրոս հայրապետի ձեռքը: Վերջինիս մահից հետո այդ մատյանն Անտոն Անապատականի միջոցով անցավ Ալեքսանդր Ալեքսանդրացի հայրապետին ու Աթանաս սարկավագին, ովքեր էլ այն ներկայացրեցին Նիկիայի մեծ ժողովին (325թ.): Այս ընթերցվածի հիման վրա հաստատվեց աստվածային տոների կարգավորությունը, և ըստ այս ընթերցվածների կարգի՝ բոլոր տոների սկիզբը դրվեց Աստվածհայտնությունը: Ապա, Նիկիայի սուրբ ժողովի, հետո նաև սուրբ Կյուրեղ Երուսաղեմացի հայրապետի և Եկեղեցու մյուս վարդապետների կողմից, աստիճանաբար, կարգվեցին նոր տոներ և ավելացվեցին նոր ընթերցվածներ, որով ընթերցվածների մատյանը ստացավ իր այսօրվա տեսքը՝ Հայ Եկեղեցում անվանվելով Ճաշոց գիրք:
Այնուհետև աշխարհի բոլոր կողմերում, ուր քարոզվեց Ավետարանը, կառուցվեցին նորանոր եկեղեցիներ, և ամենուր հաստատվեցին առաքյալների ու հայրապետների կողմից սահմանված տերունական տոները: Այդպես եղավ և Հայաստանում. երբ սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչը դուրս ելավ Վիրապից և կենարար Ավետարանի խոսքով լուսավորեց Հայաստան աշխարհը, դրա հետ միասին հաստատեց նաև տերունական տոները:
Եկեղեցու տոները կարգավորվում և հրահանգավորվում են Տոնացույցի միջոցով, որտեղ կատարման հերթականությամբ ներկայացված են տոները, նրանց կատարման կարգը, հնչող շարականները, սաղմոսները և ընթերցվածները: Տոնացույցը Հայ Եկեղեցի առաջին անգամ ներմուծեցին սուրբ Սահակ Պարթևը (387-436 թթ.) և սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցը (361-439 թթ.): Հետագայում Հայ Եկեղեցու հայրերը աստիճանաբար այն բարենորոգեցին: Այսպես՝ Գյուտ Արահեզացի (461-478 թթ.) և Հովհաննես Մանդակունի հայրապետները (478-490 թթ.) կարգավորել են տոների ծիսակարգը: Սուրբ Հովհաննես Օձնեցի հայրապետը (717-728 թթ.) ՙԱվագ տոներ՚ -ը կարգել է որպես Աստվածհայտնության տոնի նախատոնակ: Սուրբ Ներսես Շնորհալի հայրապետը (1166-1173 թթ.) Հոգեգալստյան տոնի համար 7, իսկ Վերափոխման տոնի համար 9 տոնական օր է հատկացրել: Գևորգ վարդապետ Լամբրոնացին խմբագրել է Տոնացույցը և առանձին մասերը իրար միավորել: Իսկ Սիմեոն Երևանցի հայրապետը (1763-1780 թթ.) Տոնացույցը համալրել է նոր տոներով և վերջնական խմբագրելով՝ բերել այսօրվա տեսքին:
Աշխատասիրությամբ՝ Արամ Դիլանյանի

Կիսվել նյութով
Facebook Twitter Whatsapp Whatsapp Telegram Copy Link Print
Կիսվել
Նախորդ նյութը IMG 2336 (1) Կիրակնօրյա կրթօջախների ուսուցիչների համագումար Ծաղկաձորում (նկարներ)
Հաջորդ նյութը Astvacashunch Հուլիսի 4 Եշ. Դ. օր Վարդավառի պահոց:

Հետևեք մեզ սոց կայքերում

24.5k Followers Like
Twitter Follow
Instagram Follow
Youtube Subscribe
Telegram Follow

Լրահոս

Dania baregortsakan khumb 1
Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսն ընդունեց «Դանիական-հայկական բարեգործական առաքելություն» ՀԿ անդամներին
Նորություններ
Germania barekamakan khumb 4
Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսն ընդունեց Գերմանիա-Հարավային Կովկաս բարեկամական խմբի պատվիրակությանը
Նորություններ
Tangaranneri dramashnorh 6
Տեղի ունեցավ Մայր Աթոռի Թանգարաններին հատկացված դրամաշնորհի համաձայնագրի ստորագրման պաշտոնական արարողությունը (նկարներ)
Նորություններ
Iraqi barekamakan khumb 1
Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսն ընդունեց Իրաք-Հայաստան բարեկամական խմբի պատվիրակությանը
Նորություններ
Mijinq
Միջինք
Պահքի մասին

Ընթերցեք նաև

Vardananc
Եկեղեցական տոներ

Սուրբ Վարդանանց զորավարների և 1036 վկաների հիշատակության օր

16 Փետրվարի, 2023
Tearnyndaraj 3
Եկեղեցական տոներ

Հիսուսի՝ Տաճարին ընծայման տոն կամ Տեառնընդառաջ. փետրվարի 14-ին

13 Փետրվարի, 2023
Xevondyanc qahanayi e1484136005222
Եկեղեցական տոներՎարք սրբոց

Ս. Ղևոնդյանց քահանաներ, նահատակներ(†454)

12 Փետրվարի, 2023
Surb Sargis
Եկեղեցական տոներ

Սուրբ Սարգսի տոնի մասին

1 Փետրվարի, 2023

Կայքի պատասխանատու՝
Տեր Համբարձում քահանա Դանիելյան:

Հարցեր քահանային

Լուրեր

  • Նորություններ
  • Հարցազրույցներ
  • Սոցկայքեր

Հոգևոր

  • Գրադարան
  • Տեսանյութեր
  • Երգեր
  • Եկեղեցական տոներ
  • Աղոթքներ

Կրթական

  • Քարոզներ
  • Պահք
  • Վանքեր և եկեղեցիներ
  • Վարք սրբոց
  • Աղանդներ

Աստվածաշունչ

  • Աստվածաշունչ (առցանց)
  • Սուրբգրքային ընթերցվածքներ
Հոգևոր կայքէջՀոգևոր կայքէջ
Հետևեք մեզ:

© 2014 - 2022թթ․ Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են:

Removed from reading list

Undo
Welcome Back!

Sign in to your account

Lost your password?