Հոգևոր կայքէջՀոգևոր կայքէջ
  • Լուրեր
    • Նորություններ
    • Հարցազրույցներ
    • Սոցկայքեր
  • Հոգևոր
    • Գրադարան
    • Կայքեր և էջեր
    • Ձայնադարան
    • Երգեր
    • Տեսանյութեր
    • Եկեղեցական տոներ
    • Աղոթքներ
    • Տոնացույց 2025 թ.
  • Կրթական
    • Քարոզներ
    • Պահք
    • Ս. Պատարագ
    • Վանքեր և եկեղեցիներ
    • Վարք սրբոց
    • Քրիստոնեական
    • Առակներ
    • Աղանդներ
    • Եկեղեցական պատմություն
  • Աստվածաշունչ
    • Սուրբգրային ընթերցվածքներ
    • Աստվածաշունչ (Առցանց)
Պահպանված նյութեր Ավելին
Վերջին հրապարակումները
Astvacashunch yntercumner11
Մայիսի 21 Դշ. ԴԿ. ԼԲ օր Յինանց
Ընթերցումներ Սբ. Գրքից
Astvacashunch yntercumner11
Մայիսի 20 Գշ. ԴՁ․ ԼԱ օր Յինանց
Ընթերցումներ Սբ. Գրքից
Astvacashunch yntercumner11
Մայիսի 19 Բշ. ԳԿ. Լ օր Յինանց
Ընթերցումներ Սբ. Գրքից
Astvacashunch yntercumner11
Մայիսի 18 † Կիր. Ե կիր. Տօն Երեւման Ս. Խաչի
Ընթերցումներ Սբ. Գրքից
Astvacashunch yntercumner11
Մայիսի 17 Շբ. ԲԿ. ԻԸ օր Յինանց
Ընթերցումներ Սբ. Գրքից
Aa
Հոգևոր կայքէջՀոգևոր կայքէջ
Aa
  • Լուրեր
    • Նորություններ
    • Հարցազրույցներ
    • Սոցկայքեր
  • Հոգևոր
    • Գրադարան
    • Կայքեր և էջեր
    • Ձայնադարան
    • Երգեր
    • Տեսանյութեր
    • Եկեղեցական տոներ
    • Աղոթքներ
    • Տոնացույց 2025 թ.
  • Կրթական
    • Քարոզներ
    • Պահք
    • Ս. Պատարագ
    • Վանքեր և եկեղեցիներ
    • Վարք սրբոց
    • Քրիստոնեական
    • Առակներ
    • Աղանդներ
    • Եկեղեցական պատմություն
  • Աստվածաշունչ
    • Սուրբգրային ընթերցվածքներ
    • Աստվածաշունչ (Առցանց)
Հետևեք մեզ:
  • Պահպանված նյութեր
© 2010 - 2022թթ․ Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են:
Mshօ charntir matenadaran
Հոգևոր կայքէջ > Լրահոս > Քրիստոնեական > Մշո Ճառընտիր
Քրիստոնեական

Մշո Ճառընտիր

Published 19 Հուլիսի, 2019
Կարդալու տևողություն՝ 2 րոպե:
ԿԻՍՎԵԼ

 Մեծ եղեռնի ժամանակ կորստյան մատնվեց շուրջ 40․000 ձեռագիր մատյան։ Սա ավելին է, քան այսօր մեզ հասած և աշխարհով մեկ սփռված մեր ձեռագրերի թիվը։ Երևանի, Երուսաղեմի, Վենետիկի, Վիեննայի, Անթիլիասի, Նոր Ջուղայի մատենադարաններում, աշխարհի բազում թանգարաններում, գրադարաններում և մասնավոր հավաքածուներում պահվող ձեռագրերի թիվը չի անցնում 30․000-ից։

Եղեռնից հրաշքով փրկված փոքրաթիվ մատյաններից մեկը, որն այժմ պահվում է Մեսրոպ Մաշտոցի անվան Մատենադարանում, «Մշո Ճառընտիր»-ն է՝ հայոց ամենամեծ ձեռագիրը։ Այն կշռում է 28 կգ։ Տպավորիչ են նաև ձեռագրի չափսերը՝ 55X71 սմ։ Մատյանն ունեցել է 660 թերթ։ Ամեն մի թերթ պատրաստվել է մի երինջի կամ արջառի կաշվից։ Մատյանը բովանդակում է շուրջ 40 հեղինակի ընտիր ստեղծագործությունները՝ ճառեր, վկայաբանություններ, ներբողներ և այլն, որտեղից էլ նրա անվանումը՝ ճառընտիր։

Բարեբախտաբար պահպանվել է մատյանի հիշատակարանը, որից տեղեկանում ենք մատյանի ստեղծման և հետագա ճակատագրի մասին։ Ստեղծվել է 1202 թվականին՝ Երզնկայի նշանավոր Ավագ վանքում՝ Վարդան գրիչի և Ստեփանոս ծաղկողի ջանքերով։ 1204 թվականին՝ մոնղոլների ասպատակության ժամանակ, մատյանի պատվիրատուն և տերը զոհվում է։ Մատյանն առևանգվում է, «գերվում»։ Այն վերադարձնելու համար առևանգողները պահանջում են 4000 արծաթ դրամ։ Հսկայական այս գումարի հավաքման համար կազմակերպվում է հանգանակություն, որը տևում է 2 տարի։ Հիշատակարանը մեկ առ մեկ թվում է այն մարդկանց անունները, «ովքեր օգնեցին, որքան իրենց կարողությունն էր»։

Գերությունից ազատված մատյանը 710 տարի գտնվում էր Մշո Առաքելոց վանքում։ 1915 թվականին մատյանի ճակատագիրը նորից միահյուսվում է ժողովրդի ճակատագրին։ Գաղթի ճամփան բռնած մշեցիները մատյանը երկու կես են անում։ Մի կեսը ձեռքից ձեռ փախցնելով՝ գաղթականները հասցնում են Էջմիածին։ Մյուս կեսը հասնում է Էրզրում և թաղում վանքի բակում։ Որոշ ժամանակ անց՝ երկու կին գնտում են մատյանը և, իրենց կյանքը վտանգելով, հասցնում Թիֆլիս, ապա՝ Էջմիածին։ Եվ ահա այստեղ մատյանի երկու կեսերը նորից գնտում են միմյանց։

Աղբյուր՝ «Մուշ» ֆեյսբուքյան էջ
Mshօ charntir matenadaran
Լուսանկարում՝ Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի ինստիտուտի աշխատակից Շ. Սմբատյանը թերթում է «Մշո ճառընտիրը»` հայերեն ամենամեծ մագաղաթյա ձեռագիրը: 1976 թվականի լուսանկար:

Լուսանկարը՝ Հովիկ Չարխչյանի բլոգից։

Կիսվել նյութով
Facebook Twitter Whatsapp Whatsapp Telegram Copy Link Print
Կիսվել
Նախորդ նյութը Qahanayic lsaran Քահանայից պատրաստման լսարանը հայտարարում է 2019-2020 ուս. տարվա ընդունելություն
Հաջորդ նյութը 19 1 1 Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսն ընդունեց ՀՀ արդարադատության նախարարին

Հետևեք մեզ սոց կայքերում

24.5k Followers Like
Twitter Follow
Instagram Follow
Youtube Subscribe
Telegram Follow

Լրահոս

Shurihkan Avetaran 21
Ապրիլի 27-ին Շուրիշկանի հրաշագործ Ավետարանը կբերվի Արագածոտնի թեմ
Նորություններ
Chragaluyc 2025 13
Արշակ արքեպիսկոպոս Խաչատրյանի քարոզը՝ խոսված Սբ. Հարության Ճրագալույցի պատարագին
Եկեղեցական քարոզներ
Ktak e1492016805685
ԿՏԱԿ. «Սգո Ավագ ուրբաթի քարոզ` առաքեալի հետևյալ խոսքի համաձայն. կտակը հետ մահու է հաստատուն»
Քրիստոնեական
Harutyan ton
Սուրբ Հարության կամ Զատկի տաղավար տոն
Եկեղեցական տոներ
votnlva
Ավագ հինգշաբթի՝ Վերջին ընթրիք` Ս. Հաղորդության խորհրդի հաստատում, Ոտնլվա
Պահքի մասին

Ընթերցեք նաև

Ktak e1492016805685
Քրիստոնեական

ԿՏԱԿ. «Սգո Ավագ ուրբաթի քարոզ` առաքեալի հետևյալ խոսքի համաձայն. կտակը հետ մահու է հաստատուն»

14 Ապրիլի, 2025
shurishkani avetaran 08
Տեսանյութեր

Շուրիշկանի Ավետարանը Մատենադարանից տարվել է Մուղնու Ս. Գևորգ եկեղեցի (տեսանյութ)

9 Ապրիլի, 2024
Mahvan masin
Քրիստոնեական

Գերագույն չարիքը՝ մահը

16 Փետրվարի, 2024
Myuroni katsa 235
Քրիստոնեական

126 տարի շարունակ Մայր Աթոռում գործածվում է Մյուռոնի արծաթե այս կաթսան

7 Սեպտեմբերի, 2023

Կայքի պատասխանատու՝
Տեր Համբարձում քահանա Դանիելյան:

Հարցեր քահանային

Լուրեր

  • Նորություններ
  • Հարցազրույցներ
  • Սոցկայքեր

Հոգևոր

  • Գրադարան
  • Տեսանյութեր
  • Երգեր
  • Եկեղեցական տոներ
  • Աղոթքներ

Կրթական

  • Քարոզներ
  • Պահք
  • Վանքեր և եկեղեցիներ
  • Վարք սրբոց
  • Աղանդներ

Աստվածաշունչ

  • Աստվածաշունչ (առցանց)
  • Սուրբգրքային ընթերցվածքներ
Հոգևոր կայքէջՀոգևոր կայքէջ
Հետևեք մեզ:

© 2014 - 2022թթ․ Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են:

Removed from reading list

Undo
Welcome Back!

Sign in to your account

Lost your password?