Հոգևոր կայքէջՀոգևոր կայքէջ
  • Լուրեր
    • Նորություններ
    • Հարցազրույցներ
    • Սոցկայքեր
  • Հոգևոր
    • Գրադարան
    • Կայքեր և էջեր
    • Ձայնադարան
    • Երգեր
    • Տեսանյութեր
    • Եկեղեցական տոներ
    • Աղոթքներ
    • Տոնացույց 2023 թ.
  • Կրթական
    • Քարոզներ
    • Պահք
    • Ս. Պատարագ
    • Վանքեր և եկեղեցիներ
    • Վարք սրբոց
    • Քրիստոնեական
    • Առակներ
    • Աղանդներ
    • Եկեղեցական պատմություն
  • Աստվածաշունչ
    • Սուրբգրային ընթերցվածքներ
    • Աստվածաշունչ (Առցանց)
Պահպանված նյութեր Ավելին
Վերջին հրապարակումները
Astvacashunch1
Մարտի 28 Գշ. ԳՁ. ԼԷ օր Մեծի Պահոց
Ընթերցումներ Սբ. Գրքից
Astvacashunch1
Մարտի 27 Բշ. ԲԿ. ԼԶ օր Մեծի Պահոց
Ընթերցումներ Սբ. Գրքից
Astvacashunch1
Մարտի 26 † Կիր. ԲՁ. Զ կիր. Քառասնորդական Պահոց (Գալստեան)
Ընթերցումներ Սբ. Գրքից
Astvacashunch1
Մարտի 25 Շբ. ԱԿ. ԼԴ օր Մեծի Պահոց։ Տօն է Սրբոյն Գրիգորի Լուսաւորչին մերոյ սոսկալի չարչարանացն եւ մտին ի Վիրապն
Ընթերցումներ Սբ. Գրքից
Astvacashunch1
Մարտի 24 Ուր. ԱՁ. ԼԳ օր Մեծի Պահոց
Ընթերցումներ Սբ. Գրքից
Aa
Հոգևոր կայքէջՀոգևոր կայքէջ
Aa
  • Լուրեր
    • Նորություններ
    • Հարցազրույցներ
    • Սոցկայքեր
  • Հոգևոր
    • Գրադարան
    • Կայքեր և էջեր
    • Ձայնադարան
    • Երգեր
    • Տեսանյութեր
    • Եկեղեցական տոներ
    • Աղոթքներ
    • Տոնացույց 2023 թ.
  • Կրթական
    • Քարոզներ
    • Պահք
    • Ս. Պատարագ
    • Վանքեր և եկեղեցիներ
    • Վարք սրբոց
    • Քրիստոնեական
    • Առակներ
    • Աղանդներ
    • Եկեղեցական պատմություն
  • Աստվածաշունչ
    • Սուրբգրային ընթերցվածքներ
    • Աստվածաշունչ (Առցանց)
Հետևեք մեզ:
  • Պահպանված նյութեր
© 2010 - 2022թթ․ Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են:
Mshօ charntir matenadaran
Հոգևոր կայքէջ > Լրահոս > Քրիստոնեական > Մշո Ճառընտիր
Քրիստոնեական

Մշո Ճառընտիր

Published 19 Հուլիսի, 2019
Կարդալու տևողություն՝ 2 րոպե:
ԿԻՍՎԵԼ

 Մեծ եղեռնի ժամանակ կորստյան մատնվեց շուրջ 40․000 ձեռագիր մատյան։ Սա ավելին է, քան այսօր մեզ հասած և աշխարհով մեկ սփռված մեր ձեռագրերի թիվը։ Երևանի, Երուսաղեմի, Վենետիկի, Վիեննայի, Անթիլիասի, Նոր Ջուղայի մատենադարաններում, աշխարհի բազում թանգարաններում, գրադարաններում և մասնավոր հավաքածուներում պահվող ձեռագրերի թիվը չի անցնում 30․000-ից։

Եղեռնից հրաշքով փրկված փոքրաթիվ մատյաններից մեկը, որն այժմ պահվում է Մեսրոպ Մաշտոցի անվան Մատենադարանում, «Մշո Ճառընտիր»-ն է՝ հայոց ամենամեծ ձեռագիրը։ Այն կշռում է 28 կգ։ Տպավորիչ են նաև ձեռագրի չափսերը՝ 55X71 սմ։ Մատյանն ունեցել է 660 թերթ։ Ամեն մի թերթ պատրաստվել է մի երինջի կամ արջառի կաշվից։ Մատյանը բովանդակում է շուրջ 40 հեղինակի ընտիր ստեղծագործությունները՝ ճառեր, վկայաբանություններ, ներբողներ և այլն, որտեղից էլ նրա անվանումը՝ ճառընտիր։

Բարեբախտաբար պահպանվել է մատյանի հիշատակարանը, որից տեղեկանում ենք մատյանի ստեղծման և հետագա ճակատագրի մասին։ Ստեղծվել է 1202 թվականին՝ Երզնկայի նշանավոր Ավագ վանքում՝ Վարդան գրիչի և Ստեփանոս ծաղկողի ջանքերով։ 1204 թվականին՝ մոնղոլների ասպատակության ժամանակ, մատյանի պատվիրատուն և տերը զոհվում է։ Մատյանն առևանգվում է, «գերվում»։ Այն վերադարձնելու համար առևանգողները պահանջում են 4000 արծաթ դրամ։ Հսկայական այս գումարի հավաքման համար կազմակերպվում է հանգանակություն, որը տևում է 2 տարի։ Հիշատակարանը մեկ առ մեկ թվում է այն մարդկանց անունները, «ովքեր օգնեցին, որքան իրենց կարողությունն էր»։

Գերությունից ազատված մատյանը 710 տարի գտնվում էր Մշո Առաքելոց վանքում։ 1915 թվականին մատյանի ճակատագիրը նորից միահյուսվում է ժողովրդի ճակատագրին։ Գաղթի ճամփան բռնած մշեցիները մատյանը երկու կես են անում։ Մի կեսը ձեռքից ձեռ փախցնելով՝ գաղթականները հասցնում են Էջմիածին։ Մյուս կեսը հասնում է Էրզրում և թաղում վանքի բակում։ Որոշ ժամանակ անց՝ երկու կին գնտում են մատյանը և, իրենց կյանքը վտանգելով, հասցնում Թիֆլիս, ապա՝ Էջմիածին։ Եվ ահա այստեղ մատյանի երկու կեսերը նորից գնտում են միմյանց։

Աղբյուր՝ «Մուշ» ֆեյսբուքյան էջ
Mshօ charntir matenadaran
Լուսանկարում՝ Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի ինստիտուտի աշխատակից Շ. Սմբատյանը թերթում է «Մշո ճառընտիրը»` հայերեն ամենամեծ մագաղաթյա ձեռագիրը: 1976 թվականի լուսանկար:

Լուսանկարը՝ Հովիկ Չարխչյանի բլոգից։

Կիսվել նյութով
Facebook Twitter Whatsapp Whatsapp Telegram Copy Link Print
Կիսվել
Նախորդ նյութը Qahanayic lsaran Քահանայից պատրաստման լսարանը հայտարարում է 2019-2020 ուս. տարվա ընդունելություն
Հաջորդ նյութը 19 1 1 Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսն ընդունեց ՀՀ արդարադատության նախարարին

Հետևեք մեզ սոց կայքերում

24.5k Followers Like
Twitter Follow
Instagram Follow
Youtube Subscribe
Telegram Follow

Լրահոս

Dania baregortsakan khumb 1
Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսն ընդունեց «Դանիական-հայկական բարեգործական առաքելություն» ՀԿ անդամներին
Նորություններ
Germania barekamakan khumb 4
Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսն ընդունեց Գերմանիա-Հարավային Կովկաս բարեկամական խմբի պատվիրակությանը
Նորություններ
Tangaranneri dramashnorh 6
Տեղի ունեցավ Մայր Աթոռի Թանգարաններին հատկացված դրամաշնորհի համաձայնագրի ստորագրման պաշտոնական արարողությունը (նկարներ)
Նորություններ
Iraqi barekamakan khumb 1
Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսն ընդունեց Իրաք-Հայաստան բարեկամական խմբի պատվիրակությանը
Նորություններ
Mijinq
Միջինք
Պահքի մասին

Ընթերցեք նաև

Xach1
Քրիստոնեական

Խաչը քրիստոնյայի համար

16 Հունվարի, 2023
Hin nor tari
Քրիստոնեական

Հին Նոր Տարվա մասին

13 Հունվարի, 2023
S. Cnund 2
Քրիստոնեական

Ինչու՞ է Հայ Առաքելական Ս. Եկեղեցին Ծննդյան տոն հունվարի 6-ին նշում, այլ ոչ դեկտեմբերի 25-ին

24 Դեկտեմբերի, 2022
Amur yntaniq
Քրիստոնեական

Ի՞նչ խորհուրդներ է տալիս Աստվածաշունչն ամուսնությունը պահպանելու և ամրացնելու վերաբերյալ

21 Դեկտեմբերի, 2022

Կայքի պատասխանատու՝
Տեր Համբարձում քահանա Դանիելյան:

Հարցեր քահանային

Լուրեր

  • Նորություններ
  • Հարցազրույցներ
  • Սոցկայքեր

Հոգևոր

  • Գրադարան
  • Տեսանյութեր
  • Երգեր
  • Եկեղեցական տոներ
  • Աղոթքներ

Կրթական

  • Քարոզներ
  • Պահք
  • Վանքեր և եկեղեցիներ
  • Վարք սրբոց
  • Աղանդներ

Աստվածաշունչ

  • Աստվածաշունչ (առցանց)
  • Սուրբգրքային ընթերցվածքներ
Հոգևոր կայքէջՀոգևոր կայքէջ
Հետևեք մեզ:

© 2014 - 2022թթ․ Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են:

Removed from reading list

Undo
Welcome Back!

Sign in to your account

Lost your password?