Տիրոջ ձեռքը հանգչեց ինձ վրա, բարձրացրեց ինձ Տիրոջ Հոգով, դրեց ինձ մի դաշտի մեջ, որ լի էր մարդկանց ոսկորներով: (Եզեկ. 37; 1)
Ամեն մի բարեգործության արմատը հարության հույսն է: Քանզի վարձատրման ակնկալությունը զորացնում է հոգին` բարին գործելու համար:
Քանզի յուրաքանչյուր աշխատող պատրաստ է հանձն առնել ամեն մի աշխատանք եւ հոգնություն, եթե նախատեսում է, թե դրա համար կվարձատրվի: Մինչդեռ անվարձ աշխատողները, դեռեւս մարմնապես չհոգնած, ընկճվում են հոգեպես, պարգեւներ ակնկալող զինվորը պատրաստ է մարտի նետվելու:
Ով հավատում է, թե մարմինը հառնելու է, խնայում է իր մարմինը, ջանում է այն մաքուր պահել եւ այն չի ապականում պոռնկություններով: Իսկ նա, ով չի հավատում հարության, անձնատուր է լինում պոռնկությունների: Ուստի, Ընդհանրական Սուրբ Եկեղեցու կարեւոր ու մեծագույն պատվերը եւ ուսմունքն է` հավատալ մեռելների հարության: Այն շատ մեծ է եւ ամենաանհրաժեշտը: Թեեւ շատեր հակաճառում են դրան, բայց ճշմարտությունը հաստատում է: Դրան հակաճառում են դիցապաշտ հելլենները: Չեն հավատում սամարացիները: Այն ծանակում են հերետիկոսները: Բազմապիսի են հակաճառությունները, բայց ճշմարտությունը մեկն է:
Շնորհ արա, ուշադիր եղիր արդարության հարցում եւ սկսիր քեզանից: Ասենք, թե դու ունես տարբեր ծառաներ: Ենթադրենք, թե նրանցից ոմանք լավն են, ոմանք վատը: Բնական է, որ կհարգես լավերին եւ կպատժես վատերին: Եթե լինես դատավորի դիրքում, կգովես բարիներին եւ կպատժես անօրեններին: Ուրեմն, դու, որ մահկանացու մարդ ես, արդարություն ես կիրառում, ապա Աստված, որ համայն աշխարհի միակ հավերժական թագավորն է, մի՞թե արդար չի հատուցելու ամեն մեկին իր արարքների համար: Շատ մարդասպաններ անպատիժ մահացել են անկողնում, առանց իրենց ոճիրների համար պատիժ կրելու: Իսկ որտե՞ղ է Աստծու արդարությունը: Անգամ հիսուն սպանություն կատարած ոճրագործը մեկ անգամ է գլխատվում: Որտե՞ղ նա պիտի պատժվի իր մյուս քառասուն եւ ինը սպանությունների համար: Եթե ասես, թե հանդերձյալ կյանքում չկա դատաստան եւ հատուցում, Աստծուն կմեղադրես անիրավության մեջ: Բայց մի զարմացիր դատաստանի հետաձգման վրա: Ամեն մրցողի մրցավարը մրցումից հետո է, որ կա՛մ պսակում է, կա՛մ խայտառակում: Նա սպասում է, որ բոլոր մրցողները հատեն վերջնագիծը, որից հետո միայն հաղթողներին պսակում է եւ հանձնում մրցանակները: Այդպես էլ Աստված: Քանի դեռ շարունակվում է մրցավազքը այս կյանքում, Նա առայժմ մասամբ օգնում է արդարներին: Հետագայում Նա վարձը կհատուցի ամբողջությամբ:
Արդ, եթե, ինչպես դու ասում ես, չկա մեռելների հարություն, ինչո՞ւ ես դատապարտում գերեզմանների կողոպտիչներին: Եթե մարմինը մահանալով մեկընդմիշտ կորչում է, եւ հարությունը անհույս է, ապա գերեզմաններ կողոպտողը ինչո՞ւ է պատժվում: Տեսնո՞ւմ ես, թեեւ բերանով դու ժխտում ես հարությունը, բայց սիրտդ այն ընդունում է անվարան:
Ուրեմն, բոլորս հարություն կառնենք եւ կունենանք հավիտենական մարմիններ. Եթե մեկը արդար է, ապա կստանա երկնային մարմին, որպեսզի կարողանա Աստծո եւ հրեշտակների հետ հաղորդակցվել արժանավորապես: Իսկ եթե մեղավոր է՝ հավերժորեն պատժվող մարմին, որը կայրվի հավիտենական կրակի մեջ, բայց երբեք չի սպառվի: Եվ Աստված արդար կերպով այս երկու մասերին հատուցում է սահմանում:Քանզի ոչինչ չի կատարվում առանց մարմնի մասնակցության: Հայհոյում ենք բերանով, եւ աղոթում ենք բերանով, պոռնկանում ենք մարմնով, եւ սրբանում ենք մարմնով, հափշտակում ենք ձեռքերով, եւ ողորմություն ենք տալիս ձեռքերով: Ուստի, քանի որ մեր բոլոր արարքներին մասնակցում է մեր մարմինը, ապա այն եւս պետք է հանդերձյալ կյանքում ստանա հատուցման իր բաժինը:
Աղբյուր՝ «Սյունյաց կանթեղ»
Գրաբարից փոխադրեց
Ասողիկ եպս. Արիստակեսյանը